Czym jest badanie ADOS-2?
Badanie ADOS-2, czyli skala obserwacji do diagnozy autyzmu (druga edycja), to wysoce cenione narzędzie stosowane w diagnostyce zaburzeń ze spektrum autyzmu (ASD). Jest to standardowy proces oceny, który umożliwia specjalistom głębokie zrozumienie zachowań interpersonalnych, komunikacyjnych oraz zabawowych osoby badanej. ADOS-2 jest używane globalnie i uznawane za jedną z najbardziej wiarygodnych metod oceny w kontekście ASD.
W jakich sytuacji zaleca się skorzystania z badania ADOS-2?
Skorzystanie z badania ADOS-2 jest zalecane w różnorodnych sytuacjach, które mogą wskazywać na możliwość występowania zaburzeń ze spektrum autyzmu. Szczególnie istotne momenty, kiedy warto rozważyć przeprowadzenie tego badania, obejmują:
Podejrzenie zaburzeń ze spektrum autyzmu
Jeśli u osoby w każdym wieku, od niemowląt po dorosłych, zauważalne są symptomy mogące wskazywać na ASD:
- nietypowe zachowania w interakcjach społecznych, takie jak unikanie kontaktu wzrokowego, trudności w nawiązywaniu więzi z rówieśnikami czy dorośli.
- problemy komunikacyjne, w tym opóźnienia w rozwoju mowy lub nietypowe sposoby używania języka.
- nietypowe zachowania podczas zabawy, na przykład ograniczone zainteresowania lub powtarzalne gry.
- ograniczone, powtarzalne wzorce zachowań lub rytuały, które są sztywne i niezmienne.
Weryfikacja wcześniejszych diagnoz
W przypadkach, kiedy istnieją wątpliwości co do wcześniej postawionych diagnoz i potrzebne jest dokładne zrozumienie profilu zaburzeń danego dziecka czy dorosłego.
Diagnoza przy użyciu ADOS-2 jest ważna, ponieważ może być decydującym krokiem w zaplanowaniu odpowiedniego wsparcia i interwencji, które będą odpowiadać na unikalne potrzeby osoby badanej.
Jak przebiega badanie ADOS-2?
Badanie ADOS-2 to proces wieloetapowy, przeprowadzany w specjalnie przygotowanym i kontrolowanym środowisku, zaprojektowanym tak, aby umożliwić dokładną ocenę zachowań.
- Przed rozpoczęciem właściwej oceny, specjalista przeprowadza wstępne spotkanie z rodzicami lub opiekunami, aby zebrać niezbędne informacje na temat historii rozwojowej i zachowań badanej osoby. Zapewnia to lepsze zrozumienie kontekstu i potrzeb indywidualnych.
- Sesja odbywa się w spokojnym, wolnym od rozpraszaczy pokoju, który jest odpowiednio wyposażony w materiały potrzebne do przeprowadzenia badania.
- Podczas samej sesji, specjalista wykonuje z badaną osobą serię standardowych czynności i zadaje pytania zaprojektowane specjalnie do oceny komunikacji, interakcji społecznych i zachowań zabawowych. Zadania te są dostosowane do wieku, poziomu rozwoju i podejrzewanych trudności.
- Po sesji specjalista dokładnie analizuje zachowanie zgodnie z kryteriami ADOS-2, oceniając obecność cech typowych dla zaburzeń ze spektrum autyzmu.
- Rodzice lub opiekunowie są zapraszani na spotkanie, podczas którego specjalista omawia wyniki badania, odpowiada na pytania i, w razie potrzeby, proponuje dalsze kroki, takie jak dodatkowe badania, interwencje terapeutyczne czy wsparcie edukacyjne.
Podczas całego procesu kładziemy duży nacisk na zapewnienie komfortu i bezpieczeństwa osobie badanej, co jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników
Czym się różni ADOS-2 od innych metod diagnostycznych?
Badanie ADOS-2 wyróżnia się na tle innych metod diagnostycznych ze względu na unikalne podejście i szczegółowość oceny:
- Koncentruje się na bezpośredniej obserwacji zachowań kandydata w kontrolowanych warunkach, co różni się od innych metod, takich jak samooceny lub kwestionariusze, które polegają na samoraportowaniu lub raportowaniu przez osoby trzecie. Dzięki temu diagnostyka jest mniej podatna na subiektywne interpretacje i zapewnia obiektywny obraz zachowań.
- Wykorzystuje starannie opracowany, ustandaryzowany protokół oceny, który umożliwia jednolite i powtarzalne stosowanie narzędzia na całym świecie. Jest to kontrast wobec innych metod, które mogą być bardziej elastyczne, ale przez to mniej spójne.
- Inne metody mogą koncentrować się głównie na historii rozwoju i symptomach zgłaszanych przez pacjenta lub jego rodzinę, ADOS-2 skupia się na aktualnych zdolnościach interpersonalnych i komunikacyjnych, a także na charakterystycznych dla autyzmu wzorcach zachowań.
- Przeprowadzanie badania ADOS-2 wymaga od oceniających specjalistycznego szkolenia i doświadczenia, co zapewnia wysoką jakość i wiarygodność diagnozy. W przeciwieństwie do tego inne narzędzia diagnostyczne mogą być używane przez szeroki zakres profesjonalistów, co może prowadzić do większej zmienności w interpretacji wyników.
Kto prowadzi badanie ADOS-2 w Szczecinie?
W Szczecinie badanie ADOS-2 prowadzi Aurelia Foremniak, wykwalifikowana specjalistka w dziedzinie psychologii i pedagogiki, mająca odpowiednie szkolenie i doświadczenie w pracy z osobami ze spektrum autyzmu. Gabinet „Nitka” w Szczecinie oferuje kompleksową ocenę za pomocą ADOS-2.
